Dnia 28 marca 2025 r. nasz Beneficjent – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, reprezentowane przez Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych – podpisał umowę o dofinansowanie projektu z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Oznacza to przyznanie ponad 800 mln złotych na działania małej retencji na terenach leśnych, z czego ponad 500 mln złotych stanowi wsparcie z Funduszy Europejskich (więcej w artykule: https://www.ckps.lasy.gov.pl/aktualnosci/-/asset_publisher/HTXX9aadlRBB/content/umowy-o-dofinansowanie-projektow-kompleksowej-adaptacji-lasow-i-lesnictwa-do-zmian-klimatu-podpisane-).

W ramach realizacji projektu Nadleśnictwo Płaska planuje budowę 15 obiektów spowalniających spływ okolicznych wód, m.in.:

- progów piętrzących

- deflektorów

- bystrotoków

- zastawek

- ścianek szczelnych,

wykorzystując do tego naturalne materiały przyjazne środowisku – drewno i kamień.

Zakładana wartość realizacji planowanych przez Nas na lata 2025-2028 obiektów wynosi 2 106 000,00zł, z czego 79,71% wydatków kwalifikowanych stanowić będzie dofinansowanie programu FEnIKS.

Ponadto, w celu efektywnego monitorowania wahania poziomu wód powierzchniowych w roku bieżącym planujemy również zakup aparatury do monitoringu poziomu wody o wartości 69 300,00zł, z czego 79,71% wydatków kwalifikowanych również stanowić będzie dofinansowanie programu FEnIKS. Z niecierpliwością czekamy na realizację kolejnych etapów działań projektowych, o czym będziemy Państwa informować w najbliższym czasie.

Podmioty realizujące projekt:

• Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ
• 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych
• Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł

Okres realizacji:

2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak susze i pożary, powodzie i podtopienia, intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne, ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe

• Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
• Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

• Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
• Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
• Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
• renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
• przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
• zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
• unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Planowane rezultaty projektu

W projekcie planuje się wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu), osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3 oraz osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).

Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min.800 uczestników.

Planowana wartość projektu:

• Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
• Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
• Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł

źródło: https://www.ckps.lasy.gov.pl/adaptacja-na-terenach-nizinnych-kontynuacja

#FunduszeUE #małaretencja #zmianyklimatu